Ruszył 12. Międzynarodowy Festiwalu Literatury i Teatru „Between.Pomiędzy”, a wraz z nim kolejne wykłady. Tym razem zostaliśmy zaproszenie na wykład dr Joanny Lisiewicz na temat twórczości Tadeusza Różewicza oraz Eweliny Stefańskiej o kaszubskiej epopei „Życie i przygody Remusa” Aleksandra Majkowskiego.

20210519 201856

Poniedziałek, 10 maja 2021 r. był dla uczniów klasy 2aG szczególnie interesującym dniem, gdyż to właśnie wtedy, w ramach projektu „Between.Pomiędzy” organizowanego przez Gdański Uniwersytet, mieliśmy  przyjemność wysłuchać wykładu pt. "Tadeusz Różewicz: tradycja – awangarda" prowadzonego przez  stałego gościa naszych konferencji literackich -
dr Joannę Lisiewicz oraz Eweliny Stefańskiej o kaszubskiej epopei.
Webinar pierwszy rozpoczął się przywołaniem podstawowych faktów z życia jednego z tegorocznych „Patronów roku 2021”, mających wpływ na kształt „Kartoteki” i konstrukcję głównego bohatera debiutanckiego dramatu. Dokładniej też zostały przedstawione trudności pisarza  z wpasowaniem się w powojenną  rzeczywistość. Odzwierciedleniem owych problemów okazała się powstała w 1959 roku "Kartoteka” ukazująca (anty) Bohatera, nie mogącego porozumieć się ze światem, niezdolnego do działania. Intrygująca była także kwestia samego dramatu. Tu Różewicz okazał się twórcą awangardowym, zarówno w kwestii kompozycji utworu („dzieło otwarte”, w którym liczy się sam proces trwania akcji), w charakterze dramatu, łączącego realizm z poezją, jak i w konstrukcji bohatera, którego życiorys przypomina postrzępioną i chaotyczną kartotekę. Choć widoczne są w dramacie nowatorskie rozwiązania, nie sposób nie sposób nie dostrzec w nim nawiązania do tradycji.
Dr Lisiewicz przybliżyła nam również stosunek dramaturga do teatru, podejrzewanego o niechęć do teatru, a nawet do aktorów, jak wynikało w opinii A. Kijowskiego. Oczywiście, „Kartoteka” spotkała się pochwałami (Raszewski) i krytyką (wspomniany wyżej Kijowski). Przywołując te opinie, prelegentka ukazała, że nic na świecie nie jest czarno-białe i że nawet tacy uznani dziś twórcy, jakim niezaprzeczalnie jest Różewicz, za swojego życia musieli borykać się z niezrozumieniem.
Uważam, że dr Lisiewicz w niezwykle ciekawy sposób omówiła twórczość Tadeusza Różewicza, a swoją wypowiedź wzbogaciła dodatkowo prezentacją zdjęć ilustrujących życie rodzinne i drogę do pisarstwa. Jedyne, czego mi zabrakło w tym webinarium, to odwołania się do innych dramatów jego autorstwa, ale zdaje sobie sprawę, że nie mieliśmy na nie dość czasu. Pomimo tego sądzę, że temat spotkania został należycie wyczerpany i każdy z uczestników dowiedział się czegoś nowego.
Szczerze polecam udział w takim webinarium wszystkim osobom zainteresowanym literaturą oraz teatrem. (dodaje Jacek Bruhn- nasz redaktor do spraw specjalnych).

Paulina Krause napisała: wykład był niezwykle interesujący, pouczający. W dużym stopniu przybliżył twórczość Różewicza- niewątpliwie intrygującego artysty. Podobał mi się także fakt wprowadzenia recytacji wiersza „Przyszli zobaczyć Poetę” w wykonaniu uczennicy II LO w Sopocie.

Wykład ciekawy, wzbogacony opiniami krytyków teatralnych, faktami (także anegdotami) z życia T. Różewicza, do którego dr Lisiewicz ma bardzo osobisty stosunek: znała Go, wiele razy z Nim rozmawiała, korespondowała. Nadal pisze o jego twórczości (artykuły, doktorat), ...przeprowadza wywiady z reżyserami wystawiającymi Jego sztuki na deskach teatralnych, organizuje spotkania Jemu poświęcone. I co roku jeździ do Karpacza, by na skromnym grobie swego Mistrza położyć różę.

Drugi webinar obejrzeli ci, którzy interesują się regionem. Ewelina Stefańska (studentka UG na wydziale kulturoznawstwo, współorganizatorka Festiwalu „Between.Pomiędzy”, propagatorka literatury i teatru kaszubskiego) omówiła kaszubską epopeję „Życie i przygody Remusa. Zwierciadło kaszubskie” - jej treść, wielość wątków oraz niezwykłych bohaterów. Podkreśliła misję Remusa porównanego do mitycznego Prometeusza, budującego drogi do rozwoju kaszubszczyzny, ratującego kaszubską mowę, oraz do bohatera romantycznego (samotność, poczucie misji, zagadkowe pochodzenie, moc wyobraźni, nieszczęśliwa miłość). Zwracała także uwagę na występowanie w powieści różnych motywów (wędrówki, miłości, przyjaźni, walki dobra ze złem) oraz kreację kobiet. Odwołała słuchaczy do spektakli Teatru Miejskiego w Gdyni, Teatru „Tęcza” w Słupsku, Teatru „Miniatura” w Gdańsku, które to dokonały inscenizacji dzieła A. Majkowskiego.
Wykład prowadzony bardzo sprawnie. Widoczne było zaangażowanie prowadzącej, jej osobista sympatia do pełnego magii kaszubskiego zwierciadła. Przekazane w bardzo komunikatywny sposób treści spotkały się z pozytywnym odzewem odbiorców. Na pewno zachęciły niektórych do sięgnięcia po opasły tom przygód Remusa, szczególnie tych, którzy szukają pozalekturowego zestawu wątków, jakimi można zilustrować maturalną rozprawkę.
Reasumując: warto było posłuchać o sprawach dotychczas mało nam znanych.

(Niniejszy tekst powstał w oparciu o wypowiedzi uczniów 2aG: Jacka Bruhna, Pauliny Karuse, Julii Marczyńskiej, Kasi Lachowicz, Natalii Szotrowskiej, Ewy Westphal).